18 Cum autem secundum prescriptam iunctionis doctrinam numeros addere⁵⁹ quis sciverit, et voluerit colligere summas expensarum navium et similium in quibus continentur libre et soldi et denarii, intelligat a camerario vel a⁶⁰ scriba vel a renuntiatore, secundum quod dixerit singulariter expensas vel emptiones singulariter quarumlibet rerum; 19 et describat in tabula linealiter pretium uniuscuiusque rei, collocans libras sub libris, soldos sub soldis, denarios sub denariis expensarum uniuscuiusque faciei vel cartule; et tunc faciat se optime ab ipso qui expensas renuntiat abscultari, ne forte aliquam fallaciam scripserit in tabula; et correcta in tabula descriptione expensarum, colligat omnes denarios et faciat inde soldos; 20 et denarios⁶¹ qui superfuerint soldis reservet, et factos soldos⁶² describat sub soldis in tabula⁶³ et colligat eos, et de eorum summa faciat libras, quas ponat inferius in lineatione librarum, et soldos qui superfuerint factis libris super soldos post denarios servatos reservet. Post hec accipiat summam librarum, et sic habebit summam ipsius pagine vel cartule.

21 Verbi gratia: ut si quidam⁶⁴ renuntiet in quadam expensa quod dedisset in tali et in talibus rebus⁶⁵, ut in sequenti⁶⁶ pagina⁶⁷ denotatur, addiscat scribere numeros librarum, soldorum et denariorum sicut in eadem⁶⁸ pagina describuntur⁶⁹, in qua pagina⁷⁰ denarii qui sunt in ea⁷¹ sunt in summa⁷² 73, qui sunt soldi⁷³ 6 et denarius⁷⁴ 1; cum quibus soldis 6 iunctis soldis qui sunt in eadem⁷⁵ pagina, fiunt 122 qui sunt libre⁷⁶ 6 et soldi 2, et cum ipsis libris 6 colligat libras⁷⁷: reperiet in summa libras 368. 22 Est ergo summa librarum omnium, soldorum et denariorum insimul iunctorum libre⁷⁸ 368 et soldi 2 et denarius 1, que summa est reservanda⁷⁹ in fine pagine de qua expensa collecta est; et sic per ordinem colligat expensas per paginas et unicuique pagine summam⁸⁰ faciendo. Post hec rescribat in tabula summas cunctarum⁸¹ paginarum, et faciet inde⁸² summam summarum; et sic poterit colligere quaslibet expensas⁸³ bizantiorum et karatorum et auri unciarum et tarenorum, granorum, cantariorum, etiam et rotulorum et cunctarum rerum numeris adiacentium.

23

368 2 1     libre soldi denarii Pro tali re libre LII et soldi IIII et denarii II 52 4 2 Pro tali libre XII et soldi XV et denarii V 12 15 5 Pro tali libre LIII 53     Pro tali libre LXXX 80     Pro tali soldi XV   15   Pro tali soldi XVIII   18   Pro tali soldi VIIII et denarii X   9 10 Pro tali denari XI     11 Pro tali denarii VII     7 Pro tali libre V et soldi VI et denarii XI 5 6 11 Pro tali libre VIII et soldi VII et denarii V 8 7 5 Pro tali libre LXXXVII et denarii VIIII 87   9 Pro tali libre VIII et soldi VI 8 6   Pro tali libre XXVII et soldi XV et denarii VI 27 15 6 Pro tali soldi XIII   13   Pro tali denarii VII     7 Pro tali libre XXX et soldi VIII 30 8             Summa libre CCCLXVIII et soldi II et denarii I 6 6

⁸⁴