101 Pars octava secundi capituli359

Est enim alius modus multiplicandi valde laudabilis, maxime in multiplicandis magnis numeris, quem ostendam in multiplicatione de 567 in 4321. Constituatur
2 4 5 0 0 0 7  
      4 3 2 1  
    3 0 2 4 7 7
    2 5 9 2 6 6
    2 1 6 0 5 5
 
quadrilaterum in forma360 scacherii, habens puncta 5 in longitudine, scilicet unum plus numero figurarum maioris numeri, et habeat in latitudine puncta 3, sicuti sunt tres figure in minori numero, et ponatur361 maior numerus super quadrilaterum supradictum et minor ponatur ante ipsum, ut hic cernitur, et multiplicetur prima figura minoris362 numeri, scilicet 7, per 1, scilicet per primam maioris numeri: facies 7, que ponantur in primo puncto superioris linee, scilicet sub ipso 1. 102 Et multiplicentur 7 per secundam figuram maioris numeri, scilicet per 2: erunt 14; ponantur 4 sub 2 post posita 7, scilicet in secundo puncto superioris linee, et servetur 1, cum quo addatur363 multiplicatio eorundem 7 in 3: erunt 22; ponantur 2 in tertio puncto post 4 posita364 et serventur365 2, cum quibus addatur multiplicatio de 7 in 4, scilicet in ultimam figuram maioris numeri: erunt 30, ex quibus ponatur 0 in quarto puncto et 3 in quinto.

103 Simili quoque modo multiplicabuntur366 6 singulariter per 1 et per 2 et per 3 et per 4: exibunt 6 in primo puncto secunde367 linee et 2 in secundo et 9 in tertio et 5 in quarto et368 2 in quinto; quod idem fiat369 de 5 que sunt in ultimo gradu minoris numeri, et habebitur 5 in370 primo puncto tertie linee et 0 in secundo et 6 in tertio et 1 in quarto et 2 in quinto. 104 Deinde pro 7 que posita sunt in primo puncto ponantur371 7 super 1, et addantur 6 et 4 que sibi invicem sunt opposita post ipsa 7: erunt 10; ponatur372 0 super 2 et servetur 1, cum quo addatur 5 et 2 et 2 que item sibi invicem sunt opposita post predicta 6 et 4: erunt 10; ponatur iterum 0 super tertium gradum, scilicet super 3, et servetur iterum 1, quod addatur cum 0 et 9 et 0 que item sibi invicem sunt opposita post dicta 5 et 2, et373 erunt 10. 105 Ponatur iterum 0374 super 4, scilicet super ultimum gradum375 maioris numeri et servetur iterum 1, quod addatur cum 6 et 5 et 3 que sunt in sequenti oppositione: erunt 15; ponantur 5 in quinto gradu et servetur 1, quod addatur cum 1 et 2 que sunt in sequenti oppositione: erunt 4 que ponantur in sexto gradu. Deinde376 ponantur 2 in septimo gradu pro 2 que sunt in angulo quadrati post dictam oppositionem de 1 et 2 et habebis predictam summam377.
  • 359Pars octava (octava:   viia α R    ex viia V) secundi capituli:   om. F   Incipit capitulum tertium de additione integrorum numerorum (inscriptione secundi capituli partis octavae in loco tertii translata) A G
  • 360forma:   formam G
  • 361et ponatur:   eponatur R
  • 362minoris ~ facies:   maioris numeri per primam minoris, scilicet 7 per 1, faciet R
  • 363addatur:   addat R
  • 364posita:   posito α
  • 365serventur:   servetur S
  • 366multiplicabuntur:   multiplicabunt R
  • 367secunde:    supra lineam post linee R
  • 368et:   quarto R
  • 369fiat:   erit R
  • 3705 in ~ linee:   in primo puncto tertie linee 5 R
  • 371ponantur:   ponatur R
  • 372ponatur:   ponantur R
  • 373et:   et 2 R
  • 374iterum 0:   0 iterum R
  • 375ultimum gradum:   gradum ultimum R
  • 376Deinde:   et deinde R
  • 377predictam summam:   pro predicta summa 2450007 R

Liber Abbaci

Instrumenta

Capitulum secundum

Indice