299 De forforinis ad gerovinos824

Iterum si prescriptos rotulos \({1 \over 5}\) \({1 \over 4}\) \({1 \over 3}\) 23 forfori fore proposueris et ex eis rotulos gerovi facere volueris, describes \({1 \over 5}\) \({1 \over 4}\) \({1 \over 3}\) 23 sub 13 et multiplica numerum ipsorum, scilicet 1427 per 6, et divide summam per 13 et per ruptos, hoc est per \({1~~\phantom{1}0~~\phantom{1}0 \over 5~~13~~12}\), et habebis propositum. 300 Tamen si vis
for. ger.
13 6
1427 mil. unc. ℞
\({1 \over 5}\) \({1 \over 4}\) \({1 \over 3}\) 23 \({4~~0~~\phantom{1}9~~11 \over 5~~2~~13~~12}\) 10
825 habere miliarenses post uncias in virgula, multiplica summam per 2 et divides per \({1~~0~~\phantom{1}0~~\phantom{1}0 \over 5~~2~~13~~12}\), et que super 12 evenerint erunt uncie, et que super \({1~~\phantom{1}0 \over 2~~13}\) venerint826 erunt827 miliarenses, ideo quia uncia, ut diximus, est miliarenses 26, quorum regula est \({1~~\phantom{1}0 \over 2~~13}\). 301 Exibunt rotuli \({4~~0~~\phantom{1}9~~11 \over 5~~2~~13~~12}\) 10, ut in questione ostenditur, hoc est rotuli 10 et uncie 11 et miliarenses \({4 \over 5}\) 18, quia multiplicanda sunt 9 que sunt super 13828 per 2 que sunt post 13 et addendum zephyrum829 quod est super 2; et sic habentur830 miliarenses 18, ut modo diximus. Et sic secundum prescriptam materiam poteris quoslibet rotulos vel cantaria in quibuslibet831 rotulis vel cantariis redigere, si habueris832 notitiam proportionum illorum, hoc est qualiter se habeant ad invicem.

302 Et hic modus est utilis multum in honeratione navium, cum honerentur diversis mercibus, que habent modum secundum diversi[F:48v]tatem ponderis et levitatem vel gravitatem illarum, ut naves que honerantur in Garbo, que honerantur ad cantaria coriorum. 303 Unde cum in ipsis ponderentur diverse merces graviores et leviores quam coria et habeant minorem globum et maiorem; unde ab antiquis talis fuit ordinatio, quod de alume, quod ponunt in fundo navis, ponunt duo cantaria pro uno coriorum; de beccunis vero833, quia sunt leviores coriis, ponunt duo cantaria pro tribus; de coniliis vel de succaro ponunt unum cantare pro duobus834 de coriis. 304 Similiter naves que honerantur in Sicilia honerantur ad pondus835 colli, qui collus potest habere in se rotulos 100, et ponunt de rame tria cantaria in uno collo, de cotone ponunt cantare \({1 \over 3}\) 1 in collo. Et naves que honerantur apud Alexandriam, honerantur ad sportas836 piperis, que sporta ponitur similiter rotulos 100. 305 Ad quam sportam837 reducuntur merces secundum diversitatem illarum ad quasdam ordinationes838, quas dicere necesse non est, quia [R:78v] unusquisque cum ei necessarium fuerit poterit inde interrogare. Nam qualiter hee reductiones ponderum839 secundum diversitatem mercium prescriptarum per premissam doctrinam fiant, quasdam in hoc opere positiones proponamus.

  • 824De forforinis ad (ad:   a F) gerovinos:   om. R
  • 825
    for. ger.
    13 6
    1427 (1427:   om. S) mil. unc. ℞
    \({1 \over 5}\) \({1 \over 4}\) \({1 \over 3}\) 23 \({4~~0~~\phantom{1}9~~11 \over 5~~2~~13~~12}\) 10 (\({4~~0~~\phantom{1}9~~11 \over 5~~2~~13~~12}\) 10:   om. F   )
    (1427:   om. S) (\({4~~0~~\phantom{1}9~~11 \over 5~~2~~13~~12}\) 10:   om. F   ) :   om. V
  • 826venerint:   et que super venerint F   inve[G:81r]nerint α   venerunt S
  • 827erunt:   om. S
  • 828que sunt super 13:   om. R
  • 829zephyrum:   zephyro α F S
  • 830habentur:   habueris R
  • 831quibuslibet:   quilibet F
  • 832habueris:   habuerimus R
  • 833vero:   om. R
  • 834duobus:   duabus F
  • 835ad pondus:   pondere R
  • 836ad sportas:    ex adsportatas A   a(d)sportatas F G S
  • 837sportam:   sportatam F G S
  • 838ordinationes:   ordinationem R
  • 839ponderum:   pondere R

Liber Abbaci

Instrumenta

Capitulum octavum

Indice