81
Pars quinta secundi capituli
Cum autem quemlibet
277 numerum octo figurarum
278 per quemlibet numerum
279 eiusdem gradus quis multiplicare voluerit, multiplicet primam per primam et ponat, et primam per secundam et primam per secundam et ponat, et primam per tertiam et primam per tertiam et secundam per secundam et ponat, et primam per quartam et primam per quartam et secundam per tertiam et secundam per tertiam et ponat,
82
et primam per quintam et primam per quintam et secundam per quartam et secundam per quartam
280 et tertiam per tertiam et ponat, et primam per sextam et primam per sextam et secundam per quintam et secundam per quintam et tertiam per quartam et tertiam per quartam et ponat, et primam per septimam et primam per septimam et secundam per sextam et secundam per sextam et tertiam per quintam et tertiam per quintam et quartam per quartam et ponat,
83
et primam per octavam et primam per octavam et secundam per septimam et secundam per septimam, scilicet eas que sunt secus primam et octavam, et tertiam per sextam et tertiam per sextam, eo quod sunt secus secundas et septimas, et quartam per quintam et quartam per quintam, ideo quia sunt secus tertias et sextas, et ponat.
84
Et sic semper in omnibus multiplicationibus, ab interiori parte ipse figure ad
281 invicem semper ab utraque parte multiplicande sunt que secus eas existunt que primum multiplicantur donec eas ita multiplicando se ad invicem coniunxerint, et tunc ponende sunt unitates et decene in manibus servande
282.
85
Et cum multiplicatio primarum figurarum in reliquis, per ordinem gradatim ascendendo, completa fuerit
283 usque ad ultimas, tunc penitus reliquende sunt prime figure utrorumque
284 numerorum et secunde per ultimas multiplicande; hoc est ut in hac questione multiplicet secundam per octavam et secundam per octavam et tertiam per septimam et tertiam per septimam quia sunt secus secundas et octavas, et quartam per sextam et quartam per sextam
285 quia sunt secus tertias et septimas, et quintam per quintam quia sunt inter quartam et sextam, et ponat.
86
Et tunc relinquat
286 secundas et multiplicet tertiam per octavam et tertiam per octavam et quartam per septimam et quartam per septimam et quintam per sextam et quintam per sextam et ponat; et relinquat tertias et multiplicet quartam per octavam et quartam per octavam et quintam per septimam et quintam per septimam et sextam per sextam et ponat;
87
et relinquat
287 quartas et multiplicet quintam per octavam et quintam per octavam et sextam per septimam et sextam per septimam et ponat; et relinquat quintas et multiplicet sextam per octavam et sextam per octavam et septimam per septimam et ponat, et septimam per octavam et septimam per octavam et ponat, et octavam per octavam et ponat; et sic habebitur multiplicatio omnium numerorum octo figurarum
288.
88
[2] Et ut in numeris clarius intelligatur, sint
289 numeri 12345678 et 87654321, qui ut
290 multiplicentur ad invicem describantur secundum quod supra dictum est, et multiplicet 8 per 1: erunt 8 que

|
1082152022374638 |
12345678 |
87654321 |
|
|
291 ponat; et 8 per 2 et 1 per 7: erunt 23; ponat 3 et retineat 2; et 8 per 3 et 1 per 6 et 7 per 2 et addantur cum 2 servatis: erunt 46; ponat 6 et retineat 4; et 8 per 4 et 1 per 5 et 7 per 3 et 2 per 6
292: erunt 74; ponat 4 et retineat 7; et 8 per 5 et 1 per 4 et 7 per 4 et 2 per 5 et 6 per 3
293: erunt 107; ponantur
294 7 et retineantur
295 10;
89
et 8 per 6 et 1 per 3 et 7 per 5 et 2 per 4 et 6 per 4 et 3 per 5
296: erunt 143; ponantur
297 3 et retineantur
298 14; et 8
299 per 7 et 1 per 2
300 et 7 per 6 et 2
301 per 3 et 6 per 5 et 3 per 4 et 5
302 per 4
303: erunt 182
304; ponantur
305 2 et retineantur
306 18; et 8 per 8
307 et 1 per 1 et 7 per 7 et 2 per 2 et 6 per 6 et 3 per 3 et 5 per 5 et 4 per 4: erunt
308 222; ponat 2 et retineat 22;
90
et 7 per 8 et 2 per 1 et 6 per 7 et 3 per 2 et 5 per 6 et 4 per 3 et 4 per 5
309: erunt 190; ponat
310 0 et retineat
311 19; et 6 per 8 et 3 per 1 et 5 per 7 et 4 per 2 et 4 per 6 et 5 per 3
312: erunt
313 152; ponat
314 2 et retineat
315 15; et 5 per 8 et 4 per 1 et 4 per 7 et 5 per 2
316 et 3 per 6
317: erunt 115; ponat 5 et retineat 11; et 4 per 8 et 5 per 1 et 3 per 7 et 6 per 2
318: erunt 81; ponat
319 1 et retineat
320 8; et 3 per 8 et 6 per 1 et 2 per 7
321: erunt 52; ponat 2 et retineat 5; et 2 per 8 et 7 per 1
322: erunt 28; ponat
323 8 et retineat
324 2; et 1 per 8
325: erunt 10, que ponantur, et sic habebitur summa dicte multiplicationis
326.
91
Verum si in quorumlibet capitibus numerorum zephyra fuerit, demantur
327 de ipsis numeris omnia zephyra que in capitibus extiterint et reliquas figuras insimul multiplicet et multiplicationi dempta zephyra anteponat, et habebit ipsorum numerorum multiplicationem, ut in secundi et tertii et quarti gradus multiplicationes
328 denotavimus.
92
Et si per supradictas
329 multiplicationum demonstrationes quis multiplicationem paucarum figurarum contra plures scire non poterit, describat numeros, scilicet maiorem sub minori, hoc est numerum plurium
330 figurarum sub ipso numero paucarum, collocans primum gradum unius sub primo alterius, et deinceps, ut supra diximus, alios gradus collocabit, et ponat post numerum paucarum figurarum tot zephyra quot figure superhabundant de maiori numero, et sic habebit equales numeros in multiplicatione.
93
Ut si quereret
331 multiplicare tres figuras contra sex, ponat numerum sex figurarum sub numero trium figurarum, et ponat post tres figuras tria zephyra ut sint in multiplicatione sex figure contra sex, quas secundum
332 supradictam doctrinam multiplicet. Verbi gratia: ut si queratur multiplicare 345 cum 698541 describat eos hoc ordine, scilicet tria zephyra post 345. Verum quod
333 de positione zephyrorum post figuras dictum est
334 non nisi rudibus necessarium fore arbitror, quia subtiles non indigent tali positione zephyrorum.