119 De regula parium numerorum reperienda413 modus universalis

Si vero ex aliquo numero pari quis regulam invenire voluerit, accipiat similiter pensam eius per 9, que si fuerit 0, habebit \({1 \over 9}\), et si fuerit 3 vel 6 habebit \({1 \over 6}\) in sua compositione. Si autem pensa nulla istarum extiterit, provideat, dividendo per 8414 numerum duarum figurarum que sunt in primo et secundo gradu, quale fuerit superfluum; quod415 si fuerit 0 et figura416 tertii gradus par extiterit, ut 2 vel 4 vel 6 aut 8 vel 0, totum numerum cuiuslibet gradus per 8 dividi posse cognoscat. 120 Si autem ipsa tertia figura impar extiterit, ut 1 vel 3 vel 5 vel 7 aut417 9, numerus ipse \({1 \over 4}\) in sua compositione recipiet. Si vero illud superfluum 4 extiterit et figura tertii gradus fuerit impar, totus numerus per 8 similiter dividetur418; et si par extiterit419, tantum \({1 \over 4}\) in sua habebit420 compositione. Si autem illud superfluum 2 vel 6 extiterit, numerus tantum per 2 ex paribus numeris dividetur421.

121 Et secundum hoc accipiat pares compositiones de paribus numeris, donec habeat regulam ipsius vel ad422 aliquem imparem423 numerum occurrat; de quo impari secundum suprascriptum imparium ordinem regulam studeat invenire. Nam si in primo gradu aliquorum parium numerorum zephyrum extiterit, dematur ipsum et pro ipso habeatur \({1 \over 10}\) in compositione illius numeri. 122 Et si aliud 0 in capite numeri remanserit, dematur iterum ipsum de numero et iterum \({1 \over 10}\) in eiusdem numeri compositione habeatur. Et sic semper donec 0 in capite numerorum extiterit debet intelligere. Et ut que dicta sunt de parium numerorum regularum inventione lucidius deprehendantur, ea cum numerorum demostrationibus ostendantur424.

  • 413parium numerorum reperienda (reperiendis α F    ante corr. S):   reperienda parium numerorum R
  • 414dividendo per 8:   per 8 dividendo R
  • 415quod:   om. R
  • 416figura:   figure R
  • 417aut:   vel R
  • 418per 8 similiter dividetur:   similiter dividetur per 8 R
  • 419extiterit:   fuerit R
  • 420habebit:   habebitur α
  • 421dividetur:   dividitur R
  • 422ad:   om. R S
  • 423imparem:   parem R
  • 424ostendantur:   ostendatur S

Liber Abbaci

Instrumenta

Capitulum quintum

Indice