114 De regula de 2543 reperienda

Item si eam de 2543 habere voluerit, accepta ipsius numeri pensa, que est 5, demonstrat ipsum nec 3 nec 9 in sua regula posse habere396. Nam eo diviso per septenarium remanent397 2, et per 11 remanent 2, et per 13 superant 8. Et sic inveniet quia nec per 17 vel per 19 aut398 per 23 seu per 29 vel per 31 nec per 37 aut399 per 41 aut per 43400 nec etiam per 47 vel per 53 potest dividi; et ultra quam per 53 non est querendum, quia 53 sunt plus de401 radice ipius. 115 Et si possibile esset402 2543 in sua compositione aliquem maiorem primum numerum quam 53 habere posse, ergo ipse maior numerus in quemlibet alium multiplicatus faceret eadem403 2543, quem404 oporteret405 esse minus de 53; quod est impossibile, ideo quia usque in406 53 ipsius regulam querendo eum non invenimus. Ergo est sine regula.

116 Item si eam de 624481 reperire
  624481
  11
  56771
pensa ④ 11
  5161
  13
  397
\({1\phantom{1}~~0\phantom{1}~~0\phantom{3}~~0\phantom{97} \over 11~~11~~13~~397}\)
407 voluerit, ipsum numerum nec 3 nec 9 nec 7 habere dictis dispositionibus posse408 cognoscet. Per 11 vero dividitur, cuius pars, videlicet undecima, est 56771; que iterum per 11 dividat, scilicet ut409 sciat si iterum \({1 \over 11}\) habuerit. Nam per eos numeros qui sunt minores de 11, scilicet per 9 et per 7 et per 3, non oportet ut dividantur, ideo quia in 624481 reperti non fuerunt410; nec etiam in isto, scilicet in 56771, cum sit de ipsius compositione, aliquo modo poterunt reperiri. Ex qua vero divisione, scilicet per 11, exibunt 5161, quibus iterum per 11 divisis, remanent 2. Quare ipsa \({1 \over 11}\) iterum habere411 est impossibile. 117 Post hec videndum est si habeant \({1 \over 13}\), scilicet dividat ea per 13, ex qua divisione exeunt 397, quibus nec \({1 \over 13}\), nec \({1 \over 17}\), aut \({1 \over 19}\)412 reperiri poterint. Unde ipsa 397 esse hasam cognoscimus; quia inter 19 et ipsius radicem non est aliquis primus numerus, idest sine regula, nec ultra ipsius radicem, ut prediximus, erit querendum. Est enim compositio, idest regula de 624481, ut hic ostenditur \({\phantom{1}1~~\phantom{1}0~~\phantom{1}0~~\phantom{1}0\phantom{1} \over 11~~11~~13~~397}\).

  • 396posse habere:   habere posse R
  • 397remanent:   remanet F
  • 398aut:   ut R
  • 399aut:   au S
  • 400aut per 43:   om. α F S
  • 401de:   om. F
  • 402esset:   esset ut R
  • 403eadem:   eandem R   eundem F G V   eum A   om. S
  • 404quem:   quam F R
  • 405oporteret:   oportet R
  • 406in:   om. R
  • 407
      624481
      11
      56771
    pensa ④ (pensa ④:   om. S) 11
      5161
      13
      397
    \({1\phantom{1}~~0\phantom{1}~~0\phantom{3}~~0\phantom{97} \over 11~~11~~13~~397}\)
    (pensa ④:   om. S) :   om. R V
  • 408posse:   esse F
  • 409ut:   om. R
  • 410fuerunt:   fuerint α R
  • 411iterum habere:   habere iterum R
  • 412aut \({1 \over 19}\):   au 19 S

Liber Abbaci

Instrumenta

Capitulum quintum

Indice