89 De cantare vendito pro tarenis

Si cantare cuiuslibet mercis vendatur²¹⁰ apud Siciliam pro tarenis 26, queratur [R:63v] quot valeant rotuli 47. Describe questionem et multiplica numeros qui sunt ex adverso, videlicet 26 per 47; erunt 1222, que divide per regulam de 100 aptans eam ut habeamus inde \({1 \over 20}\) in capite virgule, ideo [S:44v] quia tarenus ponderat grana 20 frumenti, et ea que super 20 remanserint erunt grana. 90

⑤ tar. ℞ 26 100 ④ ⑤ pensa per 7   \({2~~\phantom{1}4 \over 5~~20}\) 12 47

²¹¹ Regula itaque de 100 est \({1~~\phantom{1}0 \over 5~~20}\), in qua si diviseris 1222, exibunt tareni \({2~~\phantom{1}4 \over 5~~20}\) 12²¹², hoc²¹³ est tareni 12 et grana \({2 \over 5}\) 4. Vel aliter: quia habes in summa multiplicationis 1222, accipe pro 1200 tarenos 12, ideo [G:65v] quia 1200 sunt centum 12. Deinde ea que remanent, scilicet 22, divide per 5, et que ex divisione provenerint²¹⁴, id est \({2 \over 5}\) 4²¹⁵, sunt grana, ut modo invenimus.

91 De eodem²¹⁶

Item cantare venditur pro tarenis \({1 \over 4}\) 57; quantum valent ergo rotuli 831,

⑤ tar. ℞ 229   \({1 \over 4}\) 57 100 per 7   ④ ⑤ \({1~~\phantom{1}9~~14 \over 2~~10~~20}\) 475 831

²¹⁷ hoc est cantaria 8 et rotuli 31? Multiplica igitur 57 per 4 et adde 1: erunt 229, que multiplica per 831; erunt 190299²¹⁸, que divide per 100 et per 4, hoc est per \({1~~0~~\phantom{1}0 \over 4~~5~~20}\), vel per \({1~~\phantom{1}0~~\phantom{1}0 \over 2~~10~~20}\)²¹⁹ quod est pulcrius: exibunt tareni \({1~~\phantom{1}9~~14 \over 2~~10~~20}\) 475. 92 Qui tareni 475 si²²⁰ sunt ex pondere Messane et volueris scire quot uncie sint, divide ipsos tarenos 475 per 30 ideo quia tareni 30 faciunt ibi unciam 1: exibunt uncie \({5 \over 6}\) 15. Iterum si ipsi 475 erunt de pondere Panormi, divide 475 per \({1 \over 3}\) 27 ideo quia uncia Panormi est tareni \({1 \over 3}\) 27.

93 De eodem²²¹

Item cantare venditur pro tarenis \({11 \over 20}\) 127, hoc est tareni 127 et grana 11; [A:25r]

③ tar. ℞ 2551   \({11 \over 20}\) 127 100 per 7   ③ ①   169 \({3~~\phantom{1}9~~\phantom{1}7~~17 \over 4~~10~~10~~20}\) 53 \({1 \over 4}\) 42

²²² quantum valent ergo rotuli \({1 \over 4}\) 42? Multiplica 127 per 20 et adde 11: erunt 2551. Item multiplica 42 per 4 et adde 1; erunt 169, que multiplica per 2551²²³; erunt 431119, que divide per 100 et per 4 et per 20: exibunt tareni \({3~~\phantom{1}9~~\phantom{1}7~~17 \over 4~~10~~10~~20}\) 53.

94 Nunc satis de venditionibus pro tarenis dictum est. Nunc vero de venditionibus rerum pro bizantiis de Garbo tractemus, quorum unusquisque est miliarenses 10; quare opus est ut in ipsis semper habeamus \({1 \over 10}\) in capite virgule divisionum ut que super 10 remanserint fiant miliarenses.

95 Si cantare cuiuslibet mercis apud Garbum [V:37v] vendatur pro bizantiis 47;

b. ℞ 47 100 per 9 ⑥ \({\phantom{1}3~~\phantom{1}3 \over 10~~10}\) 18 39

²²⁴ quantum valent²²⁵ rotuli 39²²⁶? Describe questionem, et multiplica 47 per 39 que sunt ex adverso; erunt 1833, que divide per 100, scilicet per \({\phantom{1}1~~\phantom{1}0 \over 10~~10}\); exibunt bizantii \({\phantom{1}3~~\phantom{1}3 \over 10~~10}\) 18, hoc est bizantii 18 et miliarenses \({3 \over 10}\) 3, et tantum valent illi²²⁷ rotuli 39.

96 Beccune 100 valent bizantios \({3 \over 4}\) 42; quantum valent ergo beccune

⓪ 171 b. bec. \({3 \over 4}\) 42 100 per 9 ⓪ ③ \({3~~\phantom{1}7~~\phantom{1}9 \over 4~~10~~10}\) 8 21

²²⁸ 21? Multiplica 42 per 4 et adde 3; erunt 171, que multiplica per 21; erunt 3591, que divide per 100 et per 4, hoc est per \({1~~\phantom{1}0~~\phantom{1}0 \over 4~~10~~10}\): exibunt bizantii \({3~~\phantom{1}7~~\phantom{1}9 \over 4~~10~~10}\) 8 pro pretio illarum beccunarum 21.