228 De marca argenti⁶¹⁸

Si marca argenti, hoc est uncie 8, vendatur pro libris 5 et queratur quantum

£ unc. 5 8 \({1 \over 4}\) 1 2

⁶¹⁹ valeant uncie 2, describe in questione uncias sub unciis, scilicet 2 sub 8 ut hic ostenditur, et multiplicabis 2 per 5 que sunt ex adverso; erunt 10, que divides per 8; exibit libra \({1 \over 4}\) 1, hoc est soldi 25, ut in questione ostenditur. Vel aliter: quia uncie 2 sunt quarta pars unius marce, scilicet de unciis 8, accipe \({1 \over 4}\) pretii marce, videlicet de libris 5; erunt soldi 25, ut prediximus.

[G:76r]

229 De eodem⁶²⁰

Et si eadem ratione quereres quantum argentum habueris pro libris 2, describes pretium sub pretio, videlicet 2 sub 5, et multiplicabis 2 per 8; erunt 16, et divides per 5: exibunt uncie \({1 \over 5}\) 3, hoc est uncie 3 et denarii 5 de cantera, quia eadem est uncia marce et libre.

[R:73r] 230 Item marca pro libris 4 et soldis 13, hoc est pro libris \({13 \over 20}\) 4;

£ unc. 93 3 \({13 \over 20}\) 4 8 d. s. £ 15 \({1~~\phantom{1}7~~\phantom{1}3 \over 8~~12~~20}\) 2 \({3 \over 4} 3\)

⁶²¹ quantum valent uncie \({3 \over 4}\) 3? Describe questionem ut hic ostenditur, et multiplica⁶²² \({3 \over 4}\) 3 per \({13 \over 20}\) 4 et divide per 8; hoc est 15 per 93, que faciunt 1395⁶²³, et divide per \({1~~0~~\phantom{1}0 \over 4~~8~~20}\). Sed ut habeas 12 post 20 in virgula, commisce \({1 \over 4}\) que est in virgula cum⁶²⁴ \({1 \over 3}\), et⁶²⁵ habebis 12⁶²⁶; et multiplica 1395 per 3, et divide summam per \({1~~\phantom{1}0~~\phantom{1}0 \over 8~~12~~20}\) et pone⁶²⁷ 3 super 8 ut melius memorie commendentur propter probam: exibunt libre \({1~~7~~3 \over 8~~12~~20}\) 2.

231 De eodem⁶²⁸

Item marca argenti venditur pro libris [V:44r] \({5~~7 \over 12~~20}\) 4, et queratur quantum

1049 £ unc. \({5~~7 \over 12~~20}\) 4 8 pensa est 2 per 7 136 d. s. £   \({2~~3~~5~~19 \over 10~~10~~12~~20}\) 2 \({11 \over 25}\) 5

⁶²⁹ valeant uncie 5 et denarii 11 de cantera, hoc est uncie \({11 \over 25}\) 5. Describe questionem sic, et multiplica 4 per suam virgulam: erunt denarii 1049, quos pone desuper, et multiplicabis uncias 5 per 25 et addes 11: erunt denarii de cantera 136, et multiplicabis 136 per 1049 et divides per 8 et per omnes ruptos, et ordinabis \({\phantom{1}1~~\phantom{1}0 \over 12~~20}\) in capite virgule, ideo quia numerus qui est super vacuum in quo debemus ponere summam est numerus librarum: exibunt libre \({\phantom{1}2~~\phantom{1}3~~\phantom{1}5~~19 \over 10~~10~~12~~20}\) 2.

232 De eodem

Si marca argenti venditur pro libris 5 et soldis 7 et denariis 9, hoc est

1293 £ unc. \({\phantom{1}9~~\phantom{1}7 \over 12~~20}\) 5 8 d. s. £ 533 \({3~~\phantom{1}0~~\phantom{1}3~~10~~\phantom{1}7 \over 4~~10~~10~~12~~20} 2\) \({5~~13 \over 6~~25}\) 3

⁶³⁰ libris \({\phantom{1}9~~\phantom{1}7 \over 12~~20}\) 5, et queratur quantum valeant uncie 3 et denarii 13 de cantera et carrube 5, hoc est uncie \({5~~13 \over 6~~25}\) 3, describes questionem ut hic cernitur, et multiplicabis \({5~~13 \over 6~~25}\) 3 per \({\phantom{1}9~~\phantom{1}7 \over 12~~20}\) 5 et divides per 8: exibunt libre \({3~~\phantom{1}0~~\phantom{1}3~~10~~\phantom{1}7 \over 4~~10~~10~~12~~20}\) 2.

233 De eodem⁶³¹

Item marca venditur pro libris \({1 \over 9}\) \({2 \over 5}\) 5, et queratur quantum valeant

248 £ unc. \({1 \over 9}\) \({2 \over 5}\) 5 8   43 \({4~~2~~3~~11~~\phantom{1}3 \over 5~~5~~9~~12~~20}\) \({1~~\phantom{1}7 \over 6~~25}\)

⁶³² denarii 7 de cantera et carruba 1, hoc est \({1~~\phantom{1}7 \over 6~~25}\) unius uncie. Describes questionem sic, et multiplicabis \({1~~\phantom{1}7 \over 6~~25}\) per \({1 \over 9}\) \({2 \over 5}\) 5 et divides per 8: exibunt \({4~~2~~3~~11~~\phantom{1}3 \over 5~~5~~9~~12~~20}\) unius libre.

234 Item marce \({1 \over 4}\) 7 pro libris \({1 \over 3}\) 31; quantum valent ergo

16 94 £ 29 mar. \({1 \over 3}\) 31 \({1 \over 4}\) 7 pensa est 8 per 11 47 d. s. £   \({\phantom{1}2~~\phantom{1}6~~12 \over 29~~12~~20}\) 40 \({2 \over 5}\) 9

⁶³³ marce \({2 \over 5}\) 9? Describes questionem sic, et multiplicabis 7 per 4 et addes 1: erunt 29, et multiplicabis 31 per 3 et addes 1: erunt 94, et 9 per 5 et addes 2: erunt 47. Et multiplicabis 47 per 94, que per 4 que sunt sub virgula sub 29: erunt 17672⁶³⁴, et divides per 29 et per alios ruptos, scilicet per 3 et per 5 que sunt sub virgulis. 235 Sed quia scimus quod summam que exierit erit⁶³⁵ summa librarum, ideo quia locus in quo debemus⁶³⁶ [S:52r] eam describere est sub libris, videlicet sub \({1 \over 3}\) 31, unde oportet nos habere \({1~~0 \over 12~~20}\) in capite virgule ut habeamus soldos et denarios post libras. 236 Sed quia ex \({1 \over 12}\) non habemus nisi \({1 \over 3}\), scimus quia minuit nobis ex ipsa \({1 \over 4}\); et quia de \({1 \over 20}\) non habemus nisi \({1 \over 5}\), scimus quia minuit nobis ex ipsa alia \({1 \over 4}\). Ergo minuunt⁶³⁷ nobis 16⁶³⁸ inter utramque, que pones super 29, et multiplicabis 17672⁶³⁹ per 16 et divides summam per \({1~~0~~0 \over 29~~12~~20}\): exibunt libre \({\phantom{1}2~~\phantom{1}6~~12 \over 29~~12~~20} 40\).

[G:76v]

237 De eodem⁶⁴⁰

Nam si eadem ratione quereres quantum argentum quis pro libris \({2 \over 5}\) 9 habuerit⁶⁴¹,

94 £ 29 mar. \({1 \over 3}\) 31 \({1 \over 4}\) 7 47   \({2 \over 5}\) 9 \({2~~1 \over 5~~8} 2\)

⁶⁴² describes questionem sic, et multiplicabis 47 per 29, que per 3, et divides per regulam de 94, que per \({1~~0 \over 2~~47}\) et per alios ruptos, videlicet per 4 et per 5. Tamen⁶⁴³ relinques quod non multiplicabis per⁶⁴⁴ 47 nec divides per 47; ergo multiplicabis tantum 29 per 3 que sunt sub virgula [R:73v] post 31: erunt 87, que divides per \({1~~0 \over 4~~5}\) et per \({1 \over 2}\) quod remanet de regula de 94, hoc est per \({1~~0 \over 5~~8}\). 238 Sed scimus quia hoc quod exierit ex divisione erit summa marcarum, ideo quia locus in quo eam ponere debemus est sub marcis, [F:46r] videlicet sub \({1 \over 4}\) 7; unde oportet nos habere in capite virgule \({1~~0~~0~~0 \over 6~~5~~5~~8}\) propter uncias et denarios et carrubas, ex quibus habemus in divisione \({1~~0 \over 5~~8}\). 239 Ergo minuit⁶⁴⁵ nobis \({1~~0 \over 6~~5}\), hoc est 30, per que debemus multiplicare 87 ut haberemus \({1~~0~~0~~0 \over 6~~5~~5~~8}\) in divisione. Sed quia in prescripta divisione rupti sunt tantum ex partibus marce, videlicet \({1~~0 \over 5~~8}\), non oportet aliud nisi ut dividantur 87 per \({1~~0 \over 5~~8}\): exibunt marce \({2~~1 \over 5~~8}\) 2, hoc est marce 2 et uncia 1 et denarii 10 de cantera.