110 De tribus virgulis

Si volueris multiplicare \({1 \over 3}\) et \({1 \over 4}\) et \({1 \over 5}\) per \({2 \over 5}\) et \({1 \over 6}\) et \({1 \over 7}\), describe questionem et
pensa est 7 per 11
  47 ③
  \({1 \over 5}\) \({1 \over 4}\) \({1 \over 3}\)
  149 ⑥
\({1 \over 7}\) \({1 \over 6}\) \({2 \over 5}\)
\({1~~1~~5~~5\phantom{0}~~5\phantom{0} \over 2~~7~~9~~10~~10}\)  
290 incipe multiplicare superiores virgulas, scilicet \({1 \over 5}\) \({1 \over 4}\) \({1 \over 3}\) in se ipsas sic: multiplicabis 1 quod est super 3 per 4 que sunt sub secunda virgula, que per 5 que sunt sub tertia; erunt 20. Et multiplicabis 1 quod est super 4 de secunda virgula per 5 que sunt sub tertia et per 3 que sunt sub prima: erunt 15. 111 Et multiplicabis 1 quod est super 5 tertie virgule per 4 que sunt sub secunda et per 3 que sunt sub prima: erunt 12, que adde cum 15 et cum 20 servatis; erunt 47, que pone super \({1 \over 5}\) \({1 \over 4}\) \({1 \over 3}\) in questione. Post hec facies similiter de \({1 \over 7}\) \({1 \over 6}\) \({2 \over 5}\) et habebis pro291 eorum summa 149, que pone super \({1 \over 7}\) \({1 \over 6}\) \({2 \over 5}\). Et multiplicabis 47 per 149; erunt 7003, que divides per omnes ruptos et apta eos: exibunt \({1~~1~~5~~5\phantom{0}~~5\phantom{0} \over 2~~7~~9~~10~~10}\)292.

112 De eodem cum duobus ruptis sub unaquaque virgula293

Item si volueris ponere duos ruptos sub unaquaque
30012
\({3~~2 \over 4~~9}\) \({2~~3\phantom{0} \over 3~~10}\) \({1~~6 \over 2~~11}\)
27914
\({4~~1 \over 5~~8}\) \({1~~3 \over 3~~7}\) \({1~~7\phantom{3} \over 2~~13}\)
\({2~~1~~4~~2~~6\phantom{0}~~8\phantom{0}~~10~~7\phantom{3} \over 3~~7~~8~~9~~10~~10~~11~~13}\) 1
294 virgula, ut \({1~~6 \over 2~~11}\) et \({2~~3\phantom{0} \over 3~~10}\) et \({3~~2 \over 4~~9}\) cum \({1~~7\phantom{0} \over 2~~13}\) et \({1~~3 \over 3~~7}\) et \({4~~1 \over 5~~8}\), describe questionem et multiplica primas superiores tres virgulas295 in se ipsas, hoc est 6 que sunt super 11 per 2 et adde 1; erunt 13, que multiplica per 10 et per296 3 que sunt sub secunda, que omnia per 9 et per 4 que sunt sub tertia: erunt 14040, que serva. 113 Et multiplica 3 que sunt super 10 de secunda virgula per 3 que sunt sub virgula post ipsa297 et adde 2 que sunt super ipsa 3; erunt 11, que multiplica per 9 et per 4 que sunt sub tertia virgula et per 2 et per 11 que sunt sub prima: erunt 8712, que serva. 114 Et multiplica 2 que sunt super 9 de tertia virgula per 4 et adde 3; erunt 11, que multiplica per 3 et per 10 que sunt sub secunda virgula et per 2 et per 11 que sunt sub prima; erunt 7260, que adde cum 8712 et cum 14040 servatis: erunt 30012, que pone desuper in questione. 115 Deinde multiplica inferiores tres virgulas in se ipsas, et erit eorum summa 27914, que pone super ipsas virgulas; et multiplica 30012 per 27914 et divide summam multiplicationis per omnes ruptos qui sunt sub virgulis, et habebis quesitam multiplicationem. 116 Vel si volueris inde evitare, facies secundum quod298 superius demonstravimus et habebis pro quesita multiplicatione \({2~~1~~4~~2~~6\phantom{0}~~8\phantom{0}~~10~~7\phantom{0} \over 3~~7~~8~~9~~10~~10~~11~~13}\) 1. Si vero tres rupti sub unaquaque virgula ponerentur vel si plures virgule similiter ponerentur cum integris vel sine integris, per prescriptum magisterium omnia poteris subtiliter operari.

  • 290
    pensa est 7 per (7 per:   per ut vid. F) 11
      47 ③
      \({1 \over 5}\) \({1 \over 4}\) \({1 \over 3}\)
      149 (149:   ⑤ 149 F) ⑥
    ⑦ (⑦:   ⑤ F   om. S) \({1 \over 7}\) \({1 \over 6}\) \({2 \over 5}\)
    \({1~~1~~5~~5\phantom{0}~~5\phantom{0} \over 2~~7~~9~~10~~10}\) (\({1~~1~~5~~5\phantom{0}~~5\phantom{0} \over 2~~7~~9~~10~~10}\):   \({1~~1~~5~~5\phantom{0}~~5\phantom{0} \over 2~~7~~9~~10~~10}\) 0 R)  
    (7 per:   per ut vid. F) (149:   ⑤ 149 F) (⑦:   ⑤ F   om. S) (\({1~~1~~5~~5\phantom{0}~~5\phantom{0} \over 2~~7~~9~~10~~10}\):   \({1~~1~~5~~5\phantom{0}~~5\phantom{0} \over 2~~7~~9~~10~~10}\) 0 R) :   om. V
  • 291pro:   in α F R
  • 292\({1~~1~~5~~5\phantom{0}~~5\phantom{0} \over 2~~7~~9~~10~~10}\):   \({1~~1~~5~~5\phantom{0} \over 2~~7~~9~~10}\) α   \({1~~1~~5~~5\phantom{0}~~5\phantom{0} \over 2~~7~~9~~10~~10}\) 0 R
  • 293De eodem cum duobus ruptis sub unaquaque virgula (om. α F S):
  • 294
    30012
    \({3~~2 \over 4~~9}\) \({2~~3\phantom{0} \over 3~~10}\) \({1~~6 \over 2~~11}\)
    27914
    \({4~~1 \over 5~~8}\) \({1~~3 \over 3~~7}\) \({1~~7\phantom{3} \over 2~~13}\)
    \({2~~1~~4~~2~~6\phantom{0}~~8\phantom{0}~~10~~7\phantom{3} \over 3~~7~~8~~9~~10~~10~~11~~13}\) 1
    :   om. V
  • 295superiores tres virgulas:   tres virgulas superiores R
  • 296per:   adde R
  • 297sub virgula post ipsa:   post ipsa sub virgula R
  • 298secundum quod:   quod secundum R

Liber Abbaci

Instrumenta

Capitulum sextum

Indice