176 De rotulis gerovi et forfori⁴⁶⁰

Item rotuli gerovi \({1 \over 6}\) \({2 \over 5}\) 13 pro bizantiis \({1 \over 7}\) \({1 \over 5}\) 3; quot rotulos forforinos habuero pro bizantiis \({1 \over 4}\) 2? Quia venditio sit de rotulis gerovinis et quesitio sit de rotulis forforinis, ideo de rotulis \({1 \over 6}\) \({2 \over 5}\) 13 gerovi faciendi sunt rotuli forfori, hoc est multiplica eos⁴⁶¹ per \({1 \over 6}\) 2, et venientem summam pone in questione pro venditione.

177 Et ut evitemus laborem dicte multiplicationis, pone \({1 \over 6}\) 2 ante rotulos \({1 \over 6}\) \({2 \over 5}\) 13 ut superius in similibus facere demostravimus, et describe questionem sic, et multiplica 2 per 6 et adde 1; erunt 13, que pone super \({1 \over 6}\) 2. Deinde multiplica 13 per suas virgulas; erunt 407, et multiplica 3 per suas virgulas; erunt 117. 178 Post hec⁴⁶² multiplica 2 per 4 et adde 1; erunt 9, que pone super \({1 \over 4}\) 2, et multiplica 9 per numeros qui sunt ei ex adverso, videlicet per⁴⁶³ 13 et

b. for.   117 407 13 \({1 \over 7}\) \({1 \over 5}\) 3 \({1 \over 6}\) \({2 \over 5}\) 13 \({1 \over 6}\) 2 9     \({1 \over 4}\) 2 \({1~~2~~\phantom{1}9 \over 2~~6~~12}\) 19

⁴⁶⁴ per 407; erunt 47619, que multiplica per ruptos qui sunt sub 117, videlicet per 5 et per 7, et divide summam⁴⁶⁵ per regulam de [G:72r] 117, que est \({1~~0 \over 9~~13}\), et per numeros qui sunt sub virgulis oppositorum numerorum, videlicet per 6 que sunt sub 13 et per 5 et per 6 que sunt sub 407 et per 4 que sunt sub 9. 179 Verum si laborem multiplicandi et dividendi evitare volueris, considera cum diximus multiplica 9 per 13, et relinque eorum multiplicationem, quod non multiplices ea, et non divides per 9 et per 13 que sunt in virgula divisionis. Ergo remanet tantum ut multiplices 407 per ruptos qui sunt sub 117, et remanet ut divides⁴⁶⁶ per \({1~~0~~0~~0 \over 2~~5~~8~~9}\). 180 De quibus relinques iterum quod non multiplicabis [A:27v] per 5 que sunt sub virgula sub 117 et non divides per 5 que sunt sub virgula divisionis. Ergo multiplicabis 407 per 7 que sunt sub virgula sub 117 et divides per \({1~~0~~0 \over 2~~8~~9}\), hoc est per \({1~~0~~\phantom{1}0 \over 2~~6~~12}\) ut habeamus uncias super 12: exibunt rotuli \({1~~2~~\phantom{1}9 \over 2~~6~~12}\) 19 forfori, ut superius in descriptione ostenditur⁴⁶⁷.

181 De eodem in contrario⁴⁶⁸

[S:49r] Item si dixerit quod rotuli \({1 \over 9}\) \({2 \over 5}\) 12 forfori valent bizantios \({3 \over 4}\) 4, et quot rotulos gerovinos quis pro karatis \({2 \over 5}\) 17⁴⁶⁹, hoc est pro \({2~~17 \over 5~~24}\) unius bizantii habuerit queratur; quia unusquisque rotulus forforinus est \({6 \over 13}\) unius rotuli gerovini, ponende sunt \({6 \over 13}\) ante rotulos \({1 \over 9}\) \({2 \over 5}\) 12 forforinos, ut in hac descriptione ostenditur. 182

19 b. 563   \({3 \over 4}\) 4 \({1 \over 9}\) \({2 \over 5}\) 12 \({6 \over 13}\) 87     \({2~~17 \over 5~~24}\) \({1~~3~~12~~10~~10 \over 5~~10~~13~~19~~12}\)

⁴⁷⁰ Et accipies \({1 \over 9}\) \({2 \over 5}\) 12 et multiplicabis 12 per suas virgulas: erunt 563. Deinde accede ad \({3 \over 4}\) 4, et multiplicabis 4 per 4 et addes 3: erunt 19. Item multiplicabis 17 que sunt super 24 per 5 et adde 2: erunt 87, et multiplicabis 87 per 6 que sunt ei ex adverso super 13, que per 563, que per 4 que sunt sub virgula sub 19, et divides [R:69v] summam per 19 et per numeros qui sunt sub virgulis oppositorum numerorum, videlicet per 5 et per 9 et per 13 et per 5 et per 24, hoc est per \({1~~0~~\phantom{1}0~~\phantom{1}0~~\phantom{1}0~~\phantom{1}0 \over 5~~9~~10~~13~~19~~12}\), et evitabis quod evitare poteris, et [V:41v] habebis pro quesita quantitate \({1~~\phantom{1}3~~12~~10~~10 \over 5~~10~~13~~19~~12}\)⁴⁷¹ unius rotuli gerovini.