172 De campana ex quinque metallis

Quidam volens facere campanam465 de quinque metallis, ex quibus cantare unius valet libras 16, alterius vero libras 18, alterius namque libras 20, alterius vero libras 27, alterius siquidem466 libras 31, fecit itaque ex eis campanam que ponderat rotulos 775, que constavit467 libras \({3 \over 4}\) 162. Queritur quantum misit de unoquoque metallo. 173 Que omnia facere potes per predictam regulam bladarum; sed ut clarius intelligantur, videamus cum rotuli 775 commixtorum metallorum valent libras \({3 \over 4}\) 162, quid valeant rotuli 100, scilicet cantare. Quod sic videndum est, ut multiplices \({3 \over 4}\) 162 per 100: erunt 16275, que divide per regulam de 775, que est \({1~~0~~\phantom{3}0 \over 5~~5~~31}\); exibunt 21. 174 Unde dicendum est ut redigatur hec questio ad monetarum consolamen: habeo monetam ad 31 et ad 27 et ad 20 et ad 18 et ad 16 et volo ex eis facere468 libras 775 monete ad libras 21. Quod consolamen, si omnium demonstrationum
\({1 \over 2}\) 1 \({1 \over 2}\) 1 \({1 \over 2}\) 1   \({1 \over 2}\) 1 \({1 \over 2}\) 1
16 18 20   27 31
      21    
\({2~~\phantom{1}9 \over 3~~11}\) 187 \({2~~\phantom{1}9 \over 3~~11}\) 187 \({2~~\phantom{1}9 \over 3~~11}\) 187   \({1~~\phantom{1}7 \over 2~~11}\) 105 \({1~~\phantom{1}7 \over 2~~11}\) 105
469 similium470 non immemor extiteris, invenies quod misit in prescripta campana ex eo de 16 rotulos \({2~~\phantom{1}9 \over 3~~11}\) 187 pro libris 30 et denarios \({6 \over 11}\) 14 et ex eo de 18 rotulos \({2~~\phantom{1}9 \over 3~~11}\) 187 pro libris 33 et soldis 16 et denariis \({4 \over 11}\) 4 et ex eo de 20 rotulos \({2~~9 \over 3~~11}\) 187 pro libris 37 et soldis 11471 et denariis \({2 \over 11}\) 6 et ex eo de 27 rotulos \({1~~\phantom{1}7 \over 2~~11}\) 105 pro libris 28 et soldis 10 et denariis \({2 \over 11}\) 8 et ex eo de 31472 rotulos \({1~~\phantom{1}7 \over 2~~11}\) 105 pro libris 32 et soldis 15 et denariis \({8 \over 11}\) 2. 175 Et si inequaliter in prescripta campana de unoquoque metallo mittere volueris, facies secundum473 quod in emptione modiorum 90474 quinque bladarum superius demonstravimus. Sed si in integris rotulis hec omnia habere vis, operare per modum consolationum, et habebis de viliori metallo rotulos 60, de secundo 150475, de tertio 400, de quarto 125, de cariori 40, et hec etiam476 possunt variari per consolationes cum diversis integris numeris. Et est pretium primi metalli libre 9 et soldi 12, secundi libre 27, tertii libre 80, quarti libre 33 et soldi 15, carioris libre 12 et soldi 8.

  • 465facere campanam:   campanam facere S
  • 466siquidem:   om. F    ante 31 supra lineam F2
  • 467constavit:   constitit F R
  • 468ex eis facere:   facere ex eis S
  • 469
    \({1 \over 2}\) 1 \({1 \over 2}\) 1 \({1 \over 2}\) 1   \({1 \over 2}\) 1 \({1 \over 2}\) 1
    16 18 20   27 31
          21    
    \({2~~\phantom{1}9 \over 3~~11}\) 187 \({2~~\phantom{1}9 \over 3~~11}\) 187 \({2~~\phantom{1}9 \over 3~~11}\) 187   \({1~~\phantom{1}7 \over 2~~11}\) 105 \({1~~\phantom{1}7 \over 2~~11}\) 105
    :   om. V
  • 470similium:   om. R
  • 47111 Giusti   2 ω
  • 472ex eo de 31:   exodem 31 F
  • 473secundum:   similiter R
  • 474modiorum 90:   90 modiorum post corr. S
  • 475150:   155 F
  • 476hec etiam:   h' omne α

Liber Abbaci

Instrumenta

Capitulum undecimum

Indice