42 Cognitio⁹⁰ utrum argentum vel rame iungi debeat in quovis consolamine

Item si trium vel plurium quantitates librarum vel unciarum aliquarum monetarum in consolamine proponantur, in quibus sunt maiores et minores ex ea moneta quam volueris facere, et utrum argentum vel es addere debeas scire volueris, argenti uncias cunctarum monetarum accipe et divide eas per uncias argenti unius libre ipsius monete quam vis consolare⁹¹. Et si summa que exierit maior libris omnium monetarum erit, cuprum oportet adiungi; et si minor erit, addendum est argentum; et si nec minor⁹² nec maior fuerit, nec cuprum nec argentum debet adiungi. 43

l. l. l. l.   13 10 8 7 unc. arg. unc. unc. unc. unc. 5 9 6 3 2

⁹³ Verbi gratia: habeo libras 7 monete ad uncias 2 et libras 8 ad uncias 3 et libras 10 ad uncias 6 et libras 13 que sunt ad uncias 9⁹⁴, et volo ex eis facere monetam ad uncias 5. In istis namque quattuor monetis sunt uncie argenti 215, quas divide per uncias 5 que sunt in libra ipsius monete quam tu volueris consolare⁹⁵: exibunt libre 43. Iunge itaque libras 7 cum libris 8 et cum 10 et cum 13⁹⁶; erunt 38, que sunt minus⁹⁷ de 43, quare in dicto consolamine addes cuprum; et si plus fuissent addendum esset itaque argentum; et si 38 equarentur⁹⁸ ad⁹⁹ 43, tunc nec cuprum nec argentum esset addendum, ut supra diximus.