87 De consolatione²²⁸ trium monetarum cum minutis

Quidam habet²²⁹ monetam ad \({1 \over 2}\) 2 et ad \({1 \over 3}\) 6 et ad \({1 \over 4}\) 7, de quibus

102 102 311 \({1 \over 4}\) 7 \({1 \over 3}\) 6 \({1 \over 2}\) 2   \({1 \over 5}\) 4   \({3~~\phantom{1}22~~\phantom{2}2~~\phantom{1}3 \over 5~~103~~25~~12}\) 3   \({4~~\phantom{1}57~~\phantom{2}4~~11 \over 5~~103~~25~~12}\) 9 815   300   504

²³⁰ vult facere monetam ad \({1 \over 5}\) 4. Multiplica primum prescriptos quattuor numeros per 60, cum in ipsis reperiantur prescripte fractiones, et habebis pro prima moneta 150, pro secunda 380, pro tertia 435 et pro moneta fienda 252. Deinde adde²³¹ duas maiores monetas²³² in unum, scilicet 380 et 435: erunt 815, que deberes dividere per 2, ut de duabus monetis faceres unam. 88 Sed quia illa divisio esset fracta, duplica numerum minoris monete et numerum fiende, scilicet 150 et 252, et sic habebis monetam ad 300 et ad 815, de quibus vis²³³ facere monetam ad 504. Permuta differentias, et habebis de minori moneta partes 311 et de maioribus partes 204, scilicet partes 102 ex unaquaque; quas pone super ipsas monetas, ut in questione ostenditur.

89 Et si de ipso consolamine libras 16 et uncias 5 et denarios 9 de cantera, hoc est libras \({\phantom{1}9~~\phantom{1}5 \over 25~~12}\) 16, vis consolare, facies ut in societatibus docuimus, videlicet addes 311 cum 102 et cum 102²³⁴: erunt 515; et multiplica 16 per suam virgam: erunt denarii ponderis 4934, que multiplicabis per 311 et per 102 et divides ipsas multiplicationes per 515 et per \({\phantom{1}1~~\phantom{1}0 \over 25~~12}\); exibunt de moneta que est ad \({1 \over 2}\) 2 libre \({4~~\phantom{1}57~~\phantom{2}4~~11 \over 5~~103~~25~~12}\) 9 et de unaquaque reliquarum libre \({3~~22~~2~~3 \over 5~~103~~25~~12}\) 3.

90 Possumus etiam per inventionem portionis prime monete invenire portionem reliquarum in hunc modum: extrahe 4 que sunt super 5 de 5; remanet²³⁵ 1, quod cum sit indivisibile per 2, extrahe ipsa 4 de duplicato quinario; remanent 6, quorum dimidium, scilicet 3, pone super 5 alterius virge sub qua sint \({\phantom{0}~~\phantom{0}~~\phantom{0}~~\phantom{0} \over 5~~103~~25~~12}\)²³⁶ et pro duplicato quinario serva 2, que adde cum 57 que sunt super 103: erunt 59, que extrahe de 103; remanent 44, quorum dimidium, scilicet 22, pone super 103 et serva 1, cum semel expleatur 103 ex additis 59 cum 44. 91 Quod 1 adde cum 4 que sunt super 25; erunt denarii ponderis 5, quos extrahe de denariis²³⁷ qui sunt in summa dicti consolaminis: remanent 4, quorum dimidium, scilicet 2, pone super 25 et extrahe 11 que sunt super 12 de 12; remanet 1²³⁸, quod adde cum unciis 5 que sunt in summa consolaminis; erunt 6, quorum dimidium, scilicet 3, pone super 12, et serva 1 quod adde cum libris 9 que sunt extra virgam: erunt 10, quas extrahe de libris²³⁹ 16; remanent libre 6 quorum dimidium, scilicet libras²⁴⁰ 3, pone ante virgam, et habebis similiter \({3~~\phantom{1}22~~\phantom{2}2~~\phantom{1}3 \over 5~~103~~25~~12}\) 3. 92 Et nota quia cum ita fecimus, tunc accepimus dimidium differentie que est a libris²⁴¹ \({4~~\phantom{1}57~~\phantom{2}4~~11 \over 5~~103~~25~~12}\) 9 usque in summam²⁴² consolaminis, scilicet in libras \({\phantom{2}9~~\phantom{1}5 \over 25~~12}\) 16²⁴³. Potes etiam secundum suprascriptum modum mittere de duabus maioribus monetis inequaliter et proportionaliter in quacumque volueris proportione.